In het spoor van Heerlen-Noord

Kinderen die opgroeien in armoede, lopen grote kans later ook arm te worden. Hoe trek je deze families uit het drijfzand van armoede en achterstanden? Sprank kijkt rond in Heerlen-Noord.

“Een pakje Marlboro en mag ik een tientje bijpinnen?”, vraagt een jongen, petje op, tatoeage in z’n nek. Sinds de geldautomaat verderop is verdwenen, biedt Marco Custers van ‘Tabak en Gemak’ deze service aan z’n klanten. Hij heeft zich ook sterk gemaakt voor een ov-oplaadpunt in zijn winkel. “Sinds het vertrek van de supermarkt bakken we brood en toen de drogisterij sloot, heeft mijn dochter haar drogisterijdiploma gehaald”, vertelt Custers. Hij wijst naar de plank met shampoo, tandpasta en paracetamol.

Dit is geen doorsnee tabakszaak. Custers is van de service én van de persoonlijke aandacht. Hij kent zijn klanten, weet wat er speelt. Hij is altijd in voor een praatje, brengt boodschappen thuis en schakelt hulp in wanneer hij een oudere klant ziet aftakelen of een jongere ziet afglijden. Hij weet precies wanneer de bijstand wordt bijgeschreven en wie aan het eind van de maand de goedkoopste shag zoekt. “Ik geef om m’n klanten. En dit is nu eenmaal een – hoe zal ik het eens mooi zeggen? – nogal dynamische wijk.” Er klinkt een belletje, Custers kijkt op. “Hai Nienke, jij komt voor de sleutel?” De tabaksverkoper blijkt ook beheerder van de reservesleutel van het welzijnskantoor in het naastgelegen buurtcentrum.

Sluiting van de mijnen

Welkom in Heksenberg, een wijk in Heerlen-Noord. Heel veel seinen in dit grote gebied – met 56.000 inwoners – staan op rood. Als hier je wieg staat, sta je voorgoed op achterstand, stelde wethouder Jordy Clemens (SP) deze zomer nog in dagblad De Limburger. Want wie Heerlen-Noord zegt, heeft het al snel over achterstanden en kansenongelijkheid. Over dunne en te vroeg geboren baby’s, over armoede en schulden. 13 procent van de huishoudens in de stad kampt met problematische schulden, in delen van Heerlen-Noord schiet dat door naar 16 procent. En ook de gemiddelde gezondheid hier laat veel te wensen over. Heerlen is voor zorgverzekeraar CZ qua zorgkosten per inwoner de duurste gemeente van Nederland.

Maatschappelijk werker Jolanda Souren (53) kent de trieste lijstjes en aantallen. Maar ook de mensen achter deze cijfers. Samen met opbouwwerker Nienke Jacobs, buurtbewoner en coördinator schuldhulpmaatje Sylvia Vaessen (68) en praktisch begeleider Friedi Hovarth (60) – alle vier werkzaam bij welzijnsorganisatie Alcander – is ze naar buurtcentrum Heksenberg gekomen voor een gesprek over armoede en hoe dat hier van generatie op generatie wordt overgedragen. Over de sluiting van de mijnen, waarna de kansrijke mensen de stad verlieten en de anderen ‘in de WAO geduwd werden’ en verbitterd thuis kwamen te zitten.

Lees de rest van het artikel hier verder >>